Jak powstaje ikona

Do wykonania ikony potrzebna jest specjalnie przygotowana deska z miękkiego drewna liściastego. W Polsce najczęściej używa się drewna lipowego, gdyż dzięki swojej elastyczności jest ono odporne na pękanie. Drewno musi być dobrze wysuszone. Deska zazwyczaj wzmacniana jest poprzecznymi szpongami, czyli wstawkami z twardszego gatunku drewna. Szpong nie wymagają tylko niewielkie deseczki.

Przygotowana deska wymaga zaimpregnowania klejem, jeśli jest duża, złożona z wielu desek – przyklejenia płótna, które będzie ją stabilizowało, a następnie jest gruntowana gruntem na bazie naturalnego kleju i kredy. Na deskę nakłada się około 12 warstw gruntu, co 12 godzin, tak aby każda warstwa zdążyła dobrze wyschnąć przed nałożeniem następnej.

jak powstaje ikona

gruntowanie deski pod ikonę

Zagruntowaną deskę trzeba dokładnie wyszlifować, szczególnie w tych partiach, które będą złocone.

Po wyszlifowaniu na deskę przenosi się wzrór najważniejszych linii ikony z tzw. podlinnika. Kolejnym etapem jest złocenie.

Przeniesiony rysunek ikony i złocenie

Przeniesiony rysunek ikony i złocenie

Następnie nakładana jest farba, która powstaje ze zmieszanego żółtka jaja z dodatkiem wina oraz pigmentów. Farbę miesza się bezpośrednio przed nałożeniem, gdyż ze względu na użycie świeżego żółtka jest ona nietrwała.

Farba nakładana jest na ikonę w wielu warstwach, gdyż tempera jajeczna nie jest farbą kryjącą. Nakładanie farby zaczyna się od tła, poprzez szaty i na końcu wykonuje się partie cielesne. Istnieją różne sposoby i metody nakładania farby, jednak w każdej z nich zaczyna się od nałożenia najciemniejszej barwy a następnie jej stopniowego rozjaśniania – nakładania kolejnych świateł. Czasami w wyniku nakładania barw kontury zanikają, więc trzeba napisać je ponownie. Kiedy warstwa malarska jest gotowa, można przystąpić do złocenia szat, czyli wykonywania tzw. asystek.

Ostatnim etapem jest podpisanie ikony. Napisy najczęściej wykonywane są w języku greckim, starocerkiewnym lub rosyjskim, a także po łacinie, zależnie od wzoru ikony z jakiej korzysta ikonograf, choć współcześnie coraz częściej pojawiają się podpisy w językach narodowych.

Kiedy ikona dobrze wyschnie można zabezpieczyć ją werniksem.